Historie van de kerk

Geschiedenis

Anders dan de kerkdorpen in de omgeving ligt Westerwijtwerd niet op, maar naast de wierde waaraan het zijn naam ontleent. Na de afgraving in 1880 herinneren alleen de verkaveling en de rondweg nog aan het bestaan van de wierde.
Volgens de overlevering kan de stichting van de kerk toegeschreven worden aan het geslacht Ewsum (uit Middelstum). In 1461 verklaart Onno van Ewsum dat "om reden van stichting en volgens patronaatsrecht" elke beschikking over de kerk aan een der Ewsums toekomt. We kunnen veronderstellen dat de Ewsums ‘hun kerk’ bij voorkeur bouwden op maagdelijk terrein. Het nieuwe Westerwijtwerd kan dan worden gezien als een door de kerk gestimuleerde kolonisatie.

Kerk en toren dateren uit het midden van de 13e eeuw. De vrijstaande toren was oorspronkelijk nauwelijks hoger dan de kerk, de oorspronkelijke westgevel van de kerk bevond zich ten westen van de tegenwoordige.
Van de uitwendige versiering resteert aan de beide langgevels nog een gedeelte van het afsluitend spitsboogfries. In het tweede kwart van de 16e eeuw vond een grote verbouwing plaats. De kerk werd naar het westen verlengd met een halve travee en daardoor werden toren en kerk met elkaar verbonden. De toren werd aanmerkelijk verhoogd, de oude galmgaten werden gedicht.

In de toren hangt een klok uit 1630, gegoten door André Aubertin en Nicolas Rovier. In het begin van de 19e eeuw verdween de halfronde koorsluiting om plaats te maken voor een rechte sluitmuur, ook de noordmuur van de oostelijke travee werd bij die gelegenheid opnieuw opgetrokken.Op verschillende plaatsen zijn fragmenten van het boogfries gevonden, dat echter alleen in de tweede travee is hersteld.